Column Marissa Willemse: Scheids!!
Wat waren we dicht bij de wereldtitel. De voetballende Leeuwinnen speelden een prachtig toernooi, maar slaagden er nét niet in om de finale te winnen. Op de zege van de Verenigde Staten was weinig af te dingen, hoewel de scheidsrechter een cruciale rol speelde bij het doelpunt dat de wedstrijd openbrak. Ik had mijn twijfels over haar beslissing, maar ik was blij dát er een scheidsrechter was. Een voetbalwedstrijd zonder onpartijdige arbiter eindigt in chaos. En dat zette mij aan het denken over het aanbestedingsproces. Waarom is daar eigenlijk geen scheidsrechter aanwezig?
Wanneer een aanbesteding is afgerond, volgt een gunning en daarbij wordt duidelijk wie de winnaar is en wie de verliezer. Vóór die tijd is er niemand die op een fluitje wil blazen om het spel (tijdelijk) stil te leggen. Zo lang alle partijen nog in de race zijn, komt het zelden voor dat een van de deelnemers naar de rechter stapt. Meestal komt er alleen een (scheids)rechter aan te pas als een van de verliezende partijen zich benadeeld voelt en ná de gunning een procedure begint. En dat is dan wel meteen een héél drastisch middel.
Stichting Marktwerking Installatietechniek (SMI) komt in actie om misstanden bij aanbestedingen aan de kaak te stellen. Maar dat gebeurt uitsluitend wanneer de nood echt aan de man is en een van onze leden aan de bel trekt. SMI heeft helaas niet de bevoegdheid om de ‘wedstrijd’ even stil te leggen. Er is dus niemand die fluit voor een overtreding of overleg pleegt met de VAR. Een aanbesteding heeft geen scheidsrechter – en toch is die hard nodig.
SMI kan en mag de rol van scheidsrechter niet op zich nemen. Ook de commissie van aanbestedingsexperts heeft onvoldoende mogelijkheden haar taak als arbiter uit te voeren en met een fluitje, een gele en rode kaart en een spuitbus vol schuim het veld op te lopen. Wie gaat het dan wél doen? Er is dringend behoefte aan iemand die het spel stillegt, een besluit heroverweegt en daarna snel weer laat doorspelen. Dat kan wanneer er een opschortende termijn komt op het moment dat er een klacht bij de commissie terecht komt. De commissie neemt dan éérst een besluit voordat de wedstrijd weer verder gaat. Zonder onafhankelijke scheidsrechter met stevige bevoegdheden blijft een aanbesteding namelijk een wedstrijd waarbij spelers de regels kunnen overtreden en er nog mee wegkomen ook.